21 Ερωτήσεις και Απαντήσεις για το '21/ Θάνος Μ. Βερέμης

Το 1821 δεν είναι μόνο η αφετηρία του έθνους-κράτους, αλλά και παρακαταθήκη υποδειγμάτων ηρωικής συμπεριφοράς για τους επερχόμενους. Μέσα στα διακόσια χρόνια που μας χωρίζουν από τότε, το μεγάλο γεγονός έγινε η εξιδανικευμένη ανάγνωση της πρώτης ιστορίας του ελληνικού κράτους. Η προνεωτερική κοινωνία που συναντούμε στα πρώτα χρόνια της Παλιγγενεσίας σταδιακά μετασχηματίζεται, χάρη στη Διασπορά, σε νεωτερική κοινωνία. Ο δρόμος του μετασχηματισμού περνάει από τις λεωφόρους του εμπορίου Δύσης-Ανατολής.

Η σημασία του εθνικισμού για τον πολιτικό εκσυγχρονισμό εμφανίζεται έντονα στη διάπλαση της ελληνικής κοινωνίας όπως εξελίσσεται από το 1821 ως το 1831. Μέσα στη δεκαετία αυτή η προνεωτερική κοινωνία, κατακερματισμένη σε οικογένειες, φατρίες, δίκτυα προστασίας και ισχυρό τοπικισμό, αποκτά επαγγελματικές συσπειρώσεις. Οι πρόκριτοι-πολιτικοί αφενός και οι ένοπλοι (κάποιοι κλέφτες και οι αρματολοί της Ρούμελης) στρατιωτικοί αφετέρου ανταγωνίζονται για τον έλεγχο του υπό διαμόρφωση κράτους.

Η τοπικιστική διαίρεση θα τερματιστεί με την επιλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας. Οι φίλοι και οι εχθροί τού γενικότερα αποδεκτού ηγέτη των Ελλήνων θα χωριστούν με ιδεολογικά κριτήρια.

1. Πώς αντιλαμβάνονταν οι Έλληνες του 1821 το περιεχόμενο της Επανάστασής τους;
2. Ποιοι ήταν οι ένοπλοι του Αγώνα;
3. Τι ήθελαν οι ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα;
4. Ποια τα προνεωτερικά χαρακτηριστικά της κοινωνίας του 1821 και ποια της νεωτερικότητας;
5. Ποιες αλλαγές σημειώνονται στην ελληνική χερσόνησο κατά τις πρώτες εκατονταετίες της Τουρκοκρατίας;
6. Ποια η σχέση των Ελλήνων του 1821 με την αρχαιότητα;
7. Πώς αλλάζουν οι σχέσεις Δύσης-Ανατολής μέσα στα τετρακόσια χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας;
8. Ποια η σημασία των απομνημονευματικών έργων για την κατανόηση της Παλιγγενεσίας;
9. Πώς εξηγείται η καταστολή της Επανάστασης στον Μοριά από τον Ιμπραήμ;
10. Ποιο το καθεστώς των Οθωμανών;
11. Ποια η γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας;
12. Ποια η σημασία του Διαφωτισμού για τον ελληνικό Αγώνα;
13. Ποια η επίδραση των ξενικών κομμάτων στην ελληνική πολιτική;
14. Ποια η σημασία των Εθνοσυνελεύσεων για τον Αγώνα;
15. Γιατί οι πρώτες στρατιωτικές επιτυχίες οδήγησαν τους Έλληνες σε διχόνοια;
16. Ποιες πολιτικές συνθήκες επικρατούσαν στην οθωμανική επικράτεια τις παραμονές της Επανάστασης;
17. Ποια η σημασία της Εκκλησίας;
18. Ποιος ο ρόλος των Φιλελλήνων στον Αγώνα;
19. Πώς πραγματοποιήθηκαν τα δύο δάνεια (1824-1825) της Ανεξαρτησίας;
20. Ποιες οι διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας (1821-1830);
21. Ποιες λεπτομέρειες μας διαφεύγουν;